Cobouw 16 september 2015 - URGEND belAng
De wet bepaalt dat een eiser voldoende belang moet hebben om in
een rechtsvordering te kunnen worden ''ontvangen''. Dat lijkt
eenduidig, maar is het niet. Neem de zaak URGENDA. Deze handelt
over schending door de Nederlandse overheid van haar zorgplicht
voor de bescherming en verbetering van het leefmilieu. De overheid
handelt onrechtmatig als het deze zorgplicht schendt, maar jegens
wie? Stichting URgente aGENDA stapte naar de rechter, voor zichzelf
én namens 886 verontruste burgers.
De stichting heeft als doel ''het stimuleren en versnellen van
transitieprocessen naar een duurzamere samenleving, te starten in
Nederland''. Voor het begrip duurzaam wordt verwezen naar de
Brundtland-norm.
Volgens de wet kan een stichting eiser zijn, mits de statuten
zich richten op de bescherming van daarin nader omschreven algemene
of collectieve belangen. Volgens de wetsgeschiedenis behoort
daartoe ook het beschermen van het milieu zonder dat er een
aanwijsbare groep van personen is die bescherming behoeft.
De rechter stelde vast, dat URGENDA statutair naar een duurzame
samenleving streeft. Dat is een begrip, aldus de rechter, dat per
definitie een internationale én intergenerationele dimensie kent.
Aangezien URGENDA zich daarbij prioriteert (maar niet beperkt) tot
Nederland, oordeelde de rechter dat URGENDA ontvankelijk is.
Daarmee kwam voor de rechter de weg open te liggen om iets van de
eis te vinden. Vernieuwend? Jawel, want URGENDA vond ook zelf haar
positie zwakker dan die van de individuele eisers die het
vertegenwoordigde. De rechter wilde over die individuele positie's
kennelijk niet oordelen en overwoog (daarom?) dat de vordering van
deze eisers niet zou (kunnen) leiden tot een andere beslissing dan
die waarop URGENDA voor zichzelf aanspraak kan maken. ''In deze
situatie hebben de individuele eisers'', aldus de rechter, ''geen
voldoende (eigen) belang naast URGENDA'' zodat dit tot afwijzing
van de individuele vorderingen leidde. Daarmee bleef de
ontvankelijkheidvraag van de individuele eisers over de geschonden
zorgplicht onbeantwoord. Tja!
Mr Ewald L.J. van Hal
Directeur vereniging Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek,
namens NVTB
Lees de column op de site van Cobouw